Niepokorne. Eliza - Agnieszka Wojdowicz
Koniec pierwszej połowy XIX wieku stał się dla Galicji okresem, który obfitował w burzliwe, a niekiedy nawet niezwykle tragiczne wydarzenia. Na pewno jednym z takich właśnie wydarzeń była rzeź galicyjska, nazywana również galicyjską rabacją albo rzezią tarnowską. Równocześnie z nastaniem nowej dekady lat 40. XIX wieku funkcjonujące na terenie zaborów ruchy spiskowe rozpoczęły konfidencjonalne przygotowania mające na celu wywołanie ogólnokrajowego powstania we wszystkich trzech zaborach. Porażka powstania listopadowego w 1831 roku, a także nasilające się coraz bardziej represje ze strony władz zaborczych nie stwarzały bynajmniej pomyślnych warunków dla rozwoju ogólnonarodowej konspiracji niepodległościowej. Niemniej, na obszarze wszystkich zaborów tworzyły się organizacje, które posiadały wyłącznie wymiar lokalny.
 
Już w 1835 roku powołano do życia jedno z liczniejszych w tamtym okresie stowarzyszeń, a było to Stowarzyszenie Ludu Polskiego, którego zasięg obejmował wszystkie trzy zabory. W roku 1837 część członków wchodzących w skład nowej organizacji zawiesiła swoją działalność, gdyż uznali oni, że prowadzi ona jedynie do coraz większych prześladowań. Tego rodzaju sytuacja sprawiła, że działacze organizacji podjęli decyzję o przyjęciu nowej nazwy, a mianowicie Konfederacji Powszechnej Narodu Polskiego, na czele której stanął Gustaw Ehrenberg (1818-1895). Niemniej, z powodu licznych aresztowań wśród działaczy organizacja była zmuszona zawiesić swoją działalność.
 
Pomimo znacznej eskalacji działań represyjnych ze strony zaborców, na przełomie lat 30. i 40. XIX wieku konspiracyjna działalność nie zniknęła. W roku 1839 w Poznaniu utworzono Komitet Poznański, który ściśle współpracował z paryskim Towarzystwem Demokratycznym Polski. Na jego czele stanął wówczas Karol Libelt (1807-1875). Natomiast w Warszawie swoją działalność rozpoczął Związek Narodu Polskiego. Bez wątpienia funkcjonujące na obszarze wszystkich trzech zaborów organizacje spiskowe jednoznacznie zmierzały w kierunku wybuchu powstania na skalę ogólnonarodową.



 

 

Przeczytaj całość